*Stacking chỉ việc dùng nhiều sản phẩm TPBS "chồng chất" thường gặp ở những người yêu thích bodybuilding, fitness lifestyle.
Một bạn hỏi tôi, "Tại sao khi dùng bia lại ham muốn hơn nhưng nhiều người nói dùng bia nhiều giảm Test ?". Một bạn khác lại hỏi "Coach nói Test không quan trọng nhất với sự tăng cơ bắp, nhưng sao các idol toàn nói nhiều Test nhiều cơ ?"...Rất nhiều những quan niệm hiểu lầm như vậy đến từ đúng một thứ, TPBS tăng Testosterone. Cách nền công nghiệp tỷ đô này quảng bá và định hướng dư luận nhằm gieo vào đầu các bạn trẻ một quan niệm sai lầm, hormone nội sinh hoạt động đơn lẻ và vật lý. Không có bất cứ hormone nào quan trọng nhất trong cơ thể con người !
Theo kinh nghiệm coaching của Vincent, có một điểm chung thú vị về con đường stacking supplements của những bạn gymer trẻ tại VN như thế này: Vào thời gian đầu, đa phần các bạn sẽ dùng combo "thần thánh" gồm: Whey protein (hoặc Mass Gainer để tăng cân tăng cơ), Creatine, một loại Pre-workout. Rồi sau đó một thời gian, khi thấy kết quả không được như ý hoặc bị chững cân chững cơ, nhiều bạn sẽ bắt đầu nảy sinh suy nghĩ mình bị thiếu Testosterone. Sau khi tìm kiếm trên các trang mạng, họ sẽ bắt đầu dùng thêm các loại T-Booster. Sẽ có rất nhiều tips được chia sẻ, anh này đá xéo anh kia về mặt kiến thức nhưng tựu chung nó càng gieo vào đầu các bạn sự cần kíp về chuyển bổ sung những loại TPBS này.
Bất chấp những cảnh báo về độc tố và sự vô dụng của những sản phẩm này, đa phần trong đời gymer, ít nhất đều có một lần dùng chúng. Rồi cho đến lúc phát hiện ra không có sự thay đổi đáng kể nào, họ bắt đầu chuyển qua dùng các loại "đơn chất" tăng Test riêng lẻ. Lúc này Boron, D3, K2 và Kẽm xuất hiện như một stacking điển hình bậc nhất.
Nhưng một sự thực là, có rất nhiều khái niệm về TPBS Tăng Testosterone tự nhiên bị đánh tráo, dù vô tình hay cố ý. Để bảo vệ sức khỏe, túi tiền và có lựa chọn đúng đắn, bạn cần nắm rõ và sẽ nắm rõ qua bài viết này.
T-Booster không tăng Test !
Testosterone được sản xuất nhờ vào trục (HPTA) bắt đầu từ Hypothalamus (vùng dưới đồi) tiết ra các hormone kích thích tuyến yên sản sinh ra các hormone FSH và LH. Các hormone này di chuyển vào đường máu và đi xuống tinh hoàn, nơi việc sản xuất Testosterone diễn ra với sự tham gia của Cholesterol, bao gồm cả LDL với vai trò nguyên liệu và hàng loạt hormones khác như DHEA, Aldrostenedione, Progesterone...T-Booster đúng nghĩa chỉ có thể ảnh hưởng tới một phần nhỏ của HPTA để quá trình sản xuất diễn ra được tốt hơn chứ không mang ý nghĩa tăng Testosterone trực tiếp. Việc còn lại của quá trình này hoàn toàn phụ thuộc vào những gì diễn ra trong "hai hòn bi" của bạn.
Bạn có thể hiểu đơn giản, để sản xuất ra Testosterone cần một hoạt động mang tính dây chuyền tại "nhà máy tinh trùng" và những nhiên liệu cần thiết. Do vậy các loại T-Booster thông thường không bao thầu cả dây chuyền hay can thiệp vào tất cả các khâu của quá trình sản xuất được. Bất kì một chất gì đó tác động đến quy trình phức tạp này có thể khiến cho dây chuyền bị rối loạn.
Đa phần các loại Test Booster trộn nhiều các chất tác động vào một phần nào đó của quy trình sản xuất Testosterone như vùng dưới đồi, tinh hoàn hay sử dụng các cơ chế khả dĩ như giảm stress và mặc định tất cả những yếu tố khác, cả bên ngoài lẫn bên trong người dùng, đều ở điều kiện tốt nhất. Còn tất nhiên bạn tập luyện, dinh dưỡng, nghỉ ngơi chưa ra sao thì dù có dùng bao nhiêu T-Booster cũng sẽ không giúp ích gì nhiều. Giống như nhiều anh chàng dùng các loại T-Booster có các thành phần gây hưng phấn sinh lý dẫn tới thức khuya "tự xử", thậm chí có hiệu ứng ngược lại.
Tất nhiên T-Booster ở bài viết này đề cập tới không phải những loại T-Booster thêm các chất cấm hòng tạo ra tác dụng can thiệp mạnh mẽ hơn. Hãy lưu ý, việc sản xuất Testosterone còn dùng cho việc sản xuất tinh trùng và nhiều chức năng khác, chứ không chỉ nhằm vào việc tăng cơ bắp. Và hiện tượng tăng lên cấp tính trong một giai đoạn ngắn sẽ không giúp ích gì cho nhu cầu tăng cơ như các fitness model của nhiều bạn trẻ.
2. Nguyên nhân kết quả lẫn lộn
Thiếu Testosterone có thể dẫn tới thừa cân, hay mệt mỏi, yếu sinh lý nhưng không phải những người thừa cân, mệt mỏi và xuất tinh sớm có nghĩa họ thiếu Testosterone. Ngoài hai chữ CÓ THỂ chỉ khả năng, bạn cần lưu ý rằng, một tình trạng của cơ thể dựa trên rất nhiều yếu tố. Việc thiếu hụt Testosrerone do bẩm sinh, có thể gọi bệnh lý, cũng cần trải qua khám nghiệm rất kĩ lưỡng. Việc thiếu hụt Testosterone do bị GIẢM TESTOSTERONE đến từ rất nhiều nguyên nhân và phải trải qua một thời gian dài mới có thể gây hậu quả rõ rệt. Và ngay cả khi có các triệu chứng của việc thiếu hụt Test, thực tế 3/4 người đến kiểm tra đều bị bác sĩ đuổi về kèm lời khuyên: đừng lo lắng gì, bớt ăn nhậu đi.
Có nhiều bạn mua T-Booster về rồi thích thú khi cảm thấy tăng ham muốn với ý nghĩ rằng tăng Testosterone thật. Vậy bạn nghĩ T-Booster có thể làm thuốc kích dục ?
Chiêu thức đánh tráo này vô cùng hiệu quả và các công ty sản xuất TPBS luôn lợi dụng sự nhập nhằng giữa nguyên nhân và kết quả. Cũng giống như chuyện thừa cân có thể khiến giảm Test thường hay bị cố tình đưa đẩy sang những người có vẻ ngoài "mũm mĩm" sẽ bị thiếu Test hay thậm chí Test thấp. Rồi chuyện người hói đầu, rụng tóc thường được gán cho Testosterone thấp nhưng đâu biết rằng hói đầu còn có thể đến từ nguyên nhân dư thừa Testosterone, vì 5% Testosterone sẽ được chuyển sang DHT, hormone mạnh gấp 5 lần Testosterone. Bạn có biết tại sao vận động viên thể hình toàn các "anh trọc" ? Một trong những dấu hiệu phổ biến của người dùng steroids chính là rụng tóc, hói đầu sớm đấy.
Sự phân cấp này cũng như kiểu phân biệt tạng người Somatotype, chỉ cố tình gây hoang mang và tạo ra nỗi sợ thiếu Testosterone ("Low-T"phobia ) cho các bạn trẻ. Phải nhắc lại rằng, số người thiếu hụt Testosterone bẩm sinh do thiểu năng sinh dục rất ít, không phổ biến. Và cơ bắp hay ngoại hình không đại diện cho sự ưu tú hay bất kì yếu tố sức khỏe nào, nhất là các vận động viên, các ngôi sao thể hình dùng đến các chất kích thích (PED).
3. Bổ sung thiếu hụt dinh dưỡng không làm tăng Testosterone
Như video ở trên, nhiều bạn tập luyện siêng năng đến lúc không lên được mức tạ nữa, thấy luôn mệt mỏi, liền tìm tới việc bổ sung Kẽm, Boron, Vitamin D...để tăng Test, cải thiện sức mạnh và sau đó thấy tốt lên thật sẽ nghĩ do tăng Testosterone. Chúc mừng, bạn đã gặp phải "cú lừa" kinh điển nhất trong ngành TPBS. Thứ nhất, cơ thể khi tập luyện cần nhiều dưỡng chất hơn. Khi bạn tập luyện quá thường xuyên dẫn tới các chất khoáng đều bị giảm sút theo thời gian dẫn tới mệt mỏi và không khỏe mạnh. Nên việc bổ sung chúng chỉ giúp bạn hết thiếu hụt chứ không hề tăng cường bất cứ thứ gì như bạn nghĩ. Thứ hai, tăng testosterone cấp tính không đóng góp gì nhiều vào quá trình xây dựng cơ bắp hay sức mạnh (xem video bên dưới).
Thêm vào đó, như đã nói nhiều lần, đối tượng thiếu hụt dinh dưỡng dài kì khác với đối tượng khỏe mạnh bình thường và sản xuất Testosterone là cả một chu trình. Nếu bạn thiếu hụt Kẽm trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng tới chu trình sản xuất Testosterone, do đó có thể về mặt lý thuyết, giảm sản lượng Total Testosterone sản xuất ra. Việc bổ sung thêm kẽm chỉ giúp bộ máy sản xuất hoạt động bình thường chứ không có tác dụng tăng cường. Ví dụ như trường hợp Vitamin D, số lượng người thiếu hụt vô cùng lớn kể cả ở các vận động viên nhưng việc bổ sung đầy đủ Vitamin D không mang lại cho họ lợi thế hay đột phá nào. Như trong video về dầu cá Omega-3 Vincent có đề cập, bạn phải biết rằng ở những đất nước ít ánh nắng mặt trời, tỷ lệ thiếu hụt Vitamin D là rất lớn.
Việc bổ sung những chất như kẽm, Boron, Vitamin D...cần thiết cho sức khỏe tổng thể chứ không chỉ dành cho việc tăng Testosterone. Nên nhớ nữ giới cũng cần bổ sung đầy đủ những chất trên và lượng Testosterone của nữ chỉ bằng 1/10 nam giới.
4. Đánh tráo về đối tượng nghiên cứu - đối tượng bán hàng
Cũng như rất nhiều TPBS thuộc nhóm tăng sức mạnh, tăng cơ bắp....các nhóm nhằm tăng Testosterone thường lấy kết quả thí nghiệm từ những đối tượng vốn thiếu hụt Testosterone bẩm sinh hay bệnh lý và bán cho chúng ta, những người đàn ông khỏe mạnh vốn mua Test-Booster không phải để cải thiện tình trạng thiếu hụt. 90% mua TPBS Tăng Test muốn cải thiện về hình thể với khái niệm nhiều Test nhiều cơ.
Chỉ một số lượng ít mua Test-Booster nhằm cải thiện sinh lý dù điều này cũng là hiểu lầm lớn. Và kết quả trong nghiên cứu với nhóm đối tượng được kiểm soát chặt chẽ không thể quy đổi ra cho mọi người với lối sống đa dạng và phức tạp. Yếu tố niềm tin giả dược, các lựa chọn dinh dưỡng can thiệp, mức độ căng thẳng, ảnh hưởng từ lối sống...là những điều mà mấy viên con nhộng không thể giải quyết được.
5. Tăng Test cấp tính không có nhiều giá trị "tăng cơ giảm mỡ", sức khỏe nam giới
Lượng Testosterone của bạn có thể tăng lên sau khi tập thể dục, khi sex, cả khi thức dậy và cũng có thể sau khi uống một hai viên T-Booster. Nhưng khi xét đến giá trị của một yếu tố mang lại cần xem xét trong mối quan hệ nhân quả trực tiếp và gián tiếp. Xét tới khía cạnh này, tăng Testosterone cấp tính không tạo ra bất cứ sự thay đổi gì về ngoại hình hay sức khỏe như suy nghĩ được gieo vào đầu các bạn trẻ. Như video ở trên có đề cập, bản thân việc xây dựng cơ bắp qua quá trình tổng hợp protein cơ bắp xảy ra khi chu trình mTor (mTor pathway) được kích hoạt từ tập luyện và dinh dưỡng. Còn testosterone và các loại steroid hormone hoạt động theo con đường bám vào các thụ thể tương ứng (receptor), với Testosterone là AR (Androgen receptor). Chỉ khi dùng hormone ngoại sinh, với liều lượng gấp nhiều lần tự nhiên, "cưỡng ép" chu trình AR mới tạo ra hiệu quả tăng cơ bắp đáng kể. Khi 2 chu trình mTor và AR đều được thúc đẩy, tăng cường, hiệu quả sẽ vượt trội hơn, tất nhiên sẽ đi kèm những hệ quả khó lường.
Với một người tập luyện tự nhiên, các kích thích đồng hóa từ Testosterone rất hạn chế với lượng 2% Free Testosterone ít ỏi trong tổng lượng Testosterone cơ thể sản xuất ra. Và thực chất, ngoài thời điểm dậy thì có sự tăng đột biến, còn lại khi đã trưởng thành, nếu xét đúng, Testosterone chỉ mang vai trò giữ gìn cơ bắp. Đó là lí do, theo tuổi tác, khi lượng Testosterone giảm một cách tự nhiên, không tránh khỏi, chúng ta vẫn có thể tập luyện để có sức khỏe và cơ bắp. Một anh chàng tập luyện nhiều năm sẽ xây dựng được cơ bắp và sức khỏe nhiều hơn thời điểm anh ta dậy thì với rất nhiều quá trình tăng trưởng diễn ra. Nên nhớ, Testosterone không chỉ để tăng cơ bắp.
6. Cân bằng hormone
Ai cũng biết Testosterone là cần thiết ở nam giới và bạn cần tăng Testosterone. Nhưng tất cả họ đã quên mất rằng, hoặc có thể không biết, - Homeostasis, cân bằng nội môi là cái quyết định duy trì trạng thái khỏe mạnh của cơ thể. Cơ thể con người chiến đấu làm mọi cách để duy trì homeostasis. Và thế cân bằng này được tạo lập để kiểm soát toàn bộ các thay đổi trong cơ thể dù là nhỏ nhất.
Năm 2017, một nghiên cứu diện rộng tại Mỹ và châu Âu đưa ra mức testosterone khỏe mạnh của nam giới từ 19-39 tuổi là 264-967ng/dL (Link1). Theo đánh giá từ hầu hết các chuyên gia khi vượt mức trần, sẽ được coi như tình trạng bất thường.
Không phải nhiều quá sẽ tốt. Bản chất Testosterone hay các hormone, những kẻ truyền tin hóa học, lên xuống trong nhiều thời điểm vì đó là cách cơ thể phản ứng với các tác động từ bên ngoài. Cái chúng ta cần tăng cường là cả quá trình sản xuất Testosterone và ngăn ngừa các tác nhân gây hại. Điều này, T-Booster không giúp ích được. Dù thực chất nhiều loại T-Booster có thành phần an thần, giảm stress để chúng ta cảm thấy khoan khoái hơn.
7. Testosterone và Estrogen
Ai cũng ra rả vào tai bạn về vai trò của testosterone và tác hại của estrogen. Nhưng có thể bạn chưa biết, một trong những vai trò của testosterone trong cơ thể nam giới chính là để sản xuất ra estradiol, một loại estrogen, cần thiết cho xương, cơ bắp, tim mạch và cả não bộ.
Homeostasis cần duy trì và cơ thể chúng ta, một hệ thống thích nghi kỳ diệu, không ngu ngốc để sản xuất một hormone vô dụng. Đây là lí do LDL là cần thiết, Omega-6 là cần thiết. Vấn đề gây hại là liều lượng tăng lên quá nhiều một cách bất thường chứ không phải bản thân những chất kia. Và cũng như tỷ lệ giữa Omega-3/Omega-6 cần được giữ cân bằng, lượng testosterone và estrogen cũng vậy.
Khi dùng T-Booster sẽ có thể kích thích sự tăng về Testosterone (khoảng 30-40%) trong một khoảng thời gian ngắn nhưng cơ chế điều hòa của cơ thể sẽ có thể chuyển hóa lượng Testosterone này thành Estrogen hoặc nhiều mục đích khác. Một tác dụng phụ thường gặp của những người dùng các loại pro-hormones (như DHEA) hòng làm tăng Test nội sinh là có thể gây tích mỡ hoặc nhũ hóa tuyến vú dù chưa hề có được lợi ích tăng cơ.
Và như đã đề cập ở bài viết trước, nhiều sản phẩm T-Booster cũng có thể được trộn với những loại pro-hormones hoặc steroids dạng viên uống.
8. Giảm Testosterone và Lifestyle
Theo thời gian chúng ta sẽ già đi và sẽ suy giảm dần lượng Testosterone tự nhiên. Theo thời gian khi chúng ta lớn lên đối mặt với áp lực cuộc sống căng thẳng sẽ khiến lượng Testosterone tự nhiên giảm đi. Theo thời gian, chúng ta bừa bãi với những bữa tiệc, sinh hoạt không còn "đói thì ăn, no thì ngủ" dễ dàng như hồi nhỏ, những giấc ngủ trễ, những buổi tiệc khuya, những loại thức ăn không lành mạnh, thiếu hút dinh dưỡng... khiến lượng Testosterone giảm đi.
Lối sống chính là yếu tố khiến nhiều người trẻ mới 25-26 tuổi nhưng có sinh lực sụt giảm chứ không phải ở khối lượng cơ bắp có to lớn hay không. Như ở video về chuyện "ngủ trễ mất cơ" đã đề cập, yếu tố giấc ngủ cũng ảnh hưởng không lớn đến việc xây dựng cơ bắp dù sẽ ảnh hưởng tới lượng hormone nam tính này. Testosterone cao không làm nên những vận động viên hay nhà vô địch. Hãy nhớ rằng tập luyện quá thường xuyên còn khiến Testosterone sụt giảm (Link 1) (Link 2)
Vậy TPBS tăng Testosterone sẽ giúp bạn làm gì để thay đổi những điều trên ? Hay bạn nghĩ rằng việc bổ sung đủ các đơn chất như Vitamin D3 từ các viên con nhộng giá rẻ sẽ có thể khiến bạn tăng được sinh lực đang bị bào mòn bởi cuộc sống hàng ngày. Tất cả các yếu tố cần xếp hàng với nhau một cách ngay ngắn để tránh can thiệp lẫn nhau gây hậu quả xấu.
Muốn cải thiện sinh lực, cũng như huấn luyện thay đổi hình thể, cần tìm ra những nguyên nhân rõ ràng để biết mà trị cho đúng. Nhìn vào hồ sơ thể chất của bạn để xem những yếu tố nào khiến bạn hay mệt mỏi, kém sinh lực. Yếu tố nào lớn, yếu tố nào có thể cần can thiệp...v...v Từ đó sẽ có những biện pháp điều chỉnh phù hợp.
9. Tuyên bố khác thực tế
Ngoài yếu tố chất lượng đáng lưu tâm về thành phần, liều lượng của các TPBS (Link), yếu tố nhiễm độc (Link), TPBS thuộc nhóm Testosterone Booster còn có vấn đề về tuyên bố và thực tế sản phẩm. Một điều tra 50 loại T-Booster cho thấy trong khi 90% các loại sản phẩm tuyên bố giúp tăng Testosterone, thực tế chỉ 24% có dữ liệu nghiên cứu cụ thể cho kết quả tăng, 10% cho kết quả giảm và 61,5% không có dữ liệu. (Link). Lưu ý rằng dữ liệu nghiên cứu không mặc định quy đổi ra kết quả thực tế. Ngoài các yếu tố nhiễm độc, (Link), nhóm này còn tiềm ẩn nguy cơ với các thành phần thực tế không rõ ràng (Link).
Các sản phẩm TPBS tăng Test luôn bỏ qua yếu tố cá nhân hóa, cụ thể hóa phù hợp với từng ngữ cảnh, để bán các mix trộn lẫn nhiều thành phần có khả năng khiến người dùng tin mua sản phẩm. Nhấn mạnh lại một lần nữa, với các hãng TPBS, khả năng khiến người dùng tin mua sản phẩm quan trọng hơn hiệu quả thực tế, vấn đề không thể đảm bảo kể cả trong phòng thí nghiệm.
Còn nói một cách công bằng, có loại TPBS nào CÓ THỂ hỗ trợ cho việc giúp bạn thấy thoải mái tràn đầy sinh lực hơn, nhờ đó có thể rèn luyện, khả năng nâng cao thể chất hay không ? CÓ THỂ. Nhưng chúng phải đi kèm với chế độ dinh dưỡng, tập luyện, ngủ nghỉ tối ưu để nâng cao thể chất trước. Có phương án dinh dưỡng nào để giúp cho việc sinh lực được cải thiện hơn không ? CÓ THỂ. Nhưng nó phải đi kèm với chế độ tập luyện, nghỉ ngơi hợp lý vả cả các phương thức bổ sung phù hợp để bổ trợ nếu cần. Có phương án tập luyện nào giúp tăng cường thể chất theo hướng tăng cường sinh lực không ? CÓ THỂ. Nhưng nó phải là loại hình riêng, kết hợp với dinh dưỡng, nghỉ ngơi để nâng cấp thể chất thực sự, tạo ra hiệu quả lâu bền chứ không phải dựa vào việc tăng Testosterone hay GH cấp tính do cơ thể phải thích nghi sẽ mang lại giá trị lâu dài.
Tất cả đều nằm ở hai chữ CÓ THỂ và khả năng xảy ra, bao gồm cả khả năng không xảy ra, ở mỗi trường hợp là khác nhau. Những yếu tố về thể chất lối sống, nguy cơ, cần phải cân nhắc trước khi bạn tìm đến một giải pháp đơn lẻ, ngắn hạn cho một vấn đề lâu dài.
