top of page
Ảnh của tác giảCoach Vincent

Hiệu ứng Yo-yo: Kẻ thù của giảm cân

Xem thêm:



"Ma mỡ dễ đến khó đi !" Mọi người thường có chung nỗi ám ảnh như vậy và sự thực giảm cân đã khó nhưng giữ cân còn khó hơn. Hàng năm có hàng nghìn ấn bản hướng dẫn ăn kiêng giảm cân, hàng trăm nghìn bài báo về giảm cân, hàng trăm tỷ đô cho các thực phẩm bổ sung giúp giảm cân, đốt mỡ, nhưng có một phần vô cùng quan trọng nếu không muốn nói quyết định nhất lại ít khi được đề cập tới - Giữ cân.


Vì nếu không giữ được cân thì vòng quay tăng cân - stress - ăn nhiều - tăng cân hơn sẽ khiến Ma mỡ trở lại và chắc chắn lợi hại hơn xưa gấp bội. Hiện tượng này gọi là hiệu ứng Yo-yo. Vậy tại sao Hiệu ứng Yo-yo lại nguy hiểm đến như vậy ? Và làm sao để không béo trở lại ?


Giảm cân là một việc không tự nhiên


Như trong bài viết về Lược sử của Fitness, theo đúng ý nghĩa nguyên bản của khái niệm fitness, tích trữ năng lượng là một cơ chế cần thiết để sinh tồn với hầu hết các loại động vật. Cơ thể con người cần tích trữ lượng mỡ để có nguồn năng lượng thứ cấp sử dụng khi cần.


Chỉ có điều với sự phát triển của xã hội loài người ngày nay, chúng ta thừa cân béo phì với hàng loạt thứ không khỏe mạnh từ thức ăn, thói quen sinh hoạt lười biếng, lạm dụng rượu bia...cơ thể chúng ta đã không thích ứng kịp với cơ chế này nữa.


Về mặt sinh học, giảm cân giảm mỡ vẫn là một việc không tự nhiên. Và với cơ thể người, những gì không tự nhiên sẽ bị chống lại rất mạnh mẽ. Đặc biệt khi bạn đã có nhiều năm quen với số cân nặng dư thừa hiện tại, việc muốn giảm cân nhanh trong một thời gian ngắn bằng mọi cách sẽ chỉ càng làm cho mọi việc mất tự nhiên hơn.


Hiệu ứng Yo-Yo có thể xảy ra ngay sau khi bạn tự thưởng cho mình một bữa ăn trả thù sau một tuần vắt mồ hôi để giảm được 5kg. Và khi kiêng khem quá độ, cơ thể "đói khát" sẽ bù lại cho bạn bằng sự sảng khoái, ngon lành và mất kiểm soát. Rất nhiều người giảm cân 3 tháng, 6 tháng, 1 năm nhưng chỉ mất 1 tuần để tăng cân lại gấp bội.


Tinh thần phản ứng rất mạnh mẽ

Mối liên kết giữa sức khỏe tinh thần với cân nặng rất lớn. Và cơ thể là một cỗ máy thích nghi rất mạnh mẽ. Bạn ăn nhiều thêm, thừa cân, béo phì cũng chủ yếu do yếu tố tinh thần vì cơ thể vốn có thể trở lên to lớn để đủ chỗ chứa thức ăn dư thừa. Do vậy theo thời gian, hệ thống cơ thể dần thích nghi với số cân nặng bạn đang mang. Bạn nên nhớ một điều, cơ thể thích nghi để tồn tại chứ không phải cho vẻ đẹp bên ngoài.


Nên khi giảm cân, những phản ứng tinh thần xảy ra đầu tiên và ngày càng trở nên mạnh mẽ. Bạn sẽ mệt mỏi, thèm ăn kinh khủng, rơi vào trạng thái sống còn khi kế hoạch giảm cân thiếu khoa học. Như việc cho người nghiện một liều chích tạm thời để thoát cơn vật thuốc, hệ thống cơ thể bạn không khỏe mạnh lên khi giảm cân bằng cách cố "gọt đi" đám mỡ thừa nhanh nhất có thể. Ngay cả bạn có đi hút mỡ chăng nữa, chuyện lấy lại cân nặng sau đó cũng hoàn toàn bình thường.


Đa phần những người chịu hệ quả của hiệu ứng Yo-yo đều khó có thể tiếp tục giảm cân và trở nên buông thả hơn. Đặc biệt khi không biết cách kiểm soát các yếu tố tác động đến tinh thần, lối sống.


Cách khắc phục Yo-Yo Effect

Cách tốt nhất để chống lại hiệu ứng Yo-Yo, bạn cần hiểu rõ rằng, giảm cân vốn không tự nhiên nên hãy để nó trở thành tự nhiên nhất có thể. Giảm cân khoa học, lành mạnh, giúp cơ thể khỏe lên để thích ứng dần với việc giảm cân. Và bạn cũng cần lưu ý, trong hầu hết các trường hợp, giảm cân khoa học không hề chậm hay tốn thời gian như bạn nghĩ. Khi hệ thống khỏe mạnh lên, việc đốt mỡ trở lên dễ dàng và hiệu quả hơn thay vì hùng hục hành xác.

  1. Phân kì huấn luyện hợp lí: Vincent có thể khẳng định rằng 90% những người giảm cân không biết huấn luyện phân kì. Các bạn thường chỉ đến phòng tập tập các bài cardio nhiều nhất có thể, cắt giảm tinh bột và ăn ít nhất đi có thể, hay dùng các loại thực phẩm bổ sung để giảm cân nhanh nhất. Chắc chắn khi bạn giảm cân kiểu cố gắng cho 1,2 tuần đầu, kết quả những tuần sau đó sẽ giảm sút hoặc thậm chí bạn không còn muốn giảm cân nữa sau 1,2 tuần hành xác. Cơ thể và tinh thần bạn sẽ phản ứng mãnh liệt khi làm theo cách này và thực ra bạn chỉ giảm được lượng nước tích trữ còn phần mỡ thừa vẫn còn nguyên. Trường hợp tệ nhất, bạn sẽ mất cơ bắp và trở thành Skinny Fat. Việc bạn cần làm là tính số cân nặng khỏe mạnh mình cần để biết số kg mình cần đánh bay. Bạn có thể dựa vào chỉ số thể khối BMI để làm việc này. Sau khi có số cân nặng cần phải giảm, bạn có thể chia ra làm nhiều phân kì. Mỗi phân kì tính bằng tuần, ít nhất hai tuần và 1 phân kì không nên giảm quá 3kg, tương đương với 1 tuần 1,5kg. Tất nhiên trong 2 tuần đầu, do quyết tâm và hứng thú thường kết quả có thể cao hơn con số này. Nhưng hành động chia phân kì sẽ giúp bạn giảm tải các tuần sau thay vì cứ cố gắng giảm cân nhanh hơn.

  2. Chọn một chương trình giảm cân tốt: Nghe có vẻ hiển nhiên nhưng một chương trình giảm cân tốt không có nhiều như bạn nghĩ. Một chương trình như vậy sẽ phải bao gồm các kiến thức dinh dưỡng, tập luyện, nghỉ ngơi và trong một số trường hợp bao gồm cả hướng dẫn về lifestyle. Bạn không chỉ giảm cân 2h tại phòng tập hay trong bữa ăn và PT hay coach chuyên nghiệp nhất cũng không ở với bạn 24/7 được. Sự phù hợp, tính chi tiết, tính phân kì, tính lâu dài và toàn diện của chương trình giảm cân sẽ giúp cho bạn có được các kiến thức để chủ động hơn.

  3. Học cách chống lại hiệu ứng Yo-Yo ngay từ đầu: Tất nhiên muốn chống lại hiệu ứng Yo-Yo bạn phải được hướng dẫn. Ngay cả một chương trình huấn luyện phân kì, chi tiết nhất và toàn diện các khía cạnh nhưng nếu không giúp bạn biết cách chống lại hiệu ứng Yo-Yo, kết quả cũng sẽ không bền vững. Nhưng cách tốt nhất để làm được điều này chính là học cách ngăn chặn hiệu ứng Yo-Yo ngay từ đầu. Đa phần các chương trình giảm cân đúng chuẩn sẽ có phần này ở cuối chương trình kèm theo guideline về cách giữ sức khỏe, hình thể sau khi giảm cân thành công. Nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động học trước và áp dụng vào các phân kì giảm cân của mình để chặn trước và làm giảm thiểu tác dụng của hiệu ứng rất mạnh mẽ và phiền toái này.

Cuối cùng, giảm cân vốn không dễ dàng nhưng cũng không khó. Vấn đề nằm ở chính bạn có hiểu rõ về việc mình đang làm hay không ? Tất cả những khái niệm khoa học đao to búa lớn cũng sẽ không giúp ích được gì khi những yếu tố thực hành căn bản không mang lại hiệu quả. Cũng cần nhấn mạnh thêm, không có bất cứ thứ thuốc gì thần thánh giúp bạn "đốt mỡ" nhanh chóng, hiệu quả hơn chính cơ thể khỏe mạnh của bạn. Hãy ghi nhớ, hệ thống cơ thể bạn chỉ "đốt mỡ" khi nó có nhu cầu.






406 lượt xem

Bài đăng liên quan

Xem tất cả

Comments


© Copyright
bottom of page